Gambit (tr76):
(Bắt nguồn từ tiếng Italia là dare il gambetto – có nghĩa là đặt dưới mũi dao), đó là tên gọi chung cho các khai cuộc mà một bên (thường là bên trắng) thí quân với mục đích phát triển lực lượng nhận được ưu thế thế trận hoặc tạo ta cuộc tấn công vào Vua đối phương. Trong trường hợp chấp nhận thí quân trong gambit (khai cuộc này có tên gọi gambit tiếp nhận), còn trong trường hợp từ chối quân thí được gọi là gambit không tiếp nhận. Thuật ngữ “gambit” lần đầu tiên được R. Lopez sử dụng (năm 1561) để đặt tên cho khai cuộc – 1.e4 e5 2.Mf3 f6 3.Mxe5 (xem thêm mục Damiano).
Lối chơi gambit được phổ biến rộng rãi trong giai đoạn thăng hoa ở Italia vào thời kỳ (thế kỷ thứ 16 – 17, xem thêm mục trường phái cờ vua), mục tiêu chủ yếu của nó là nhanh chóng tấn công Vua. Với mục tiêu này lối chơi gambit được các nhà chơi cờ nổi tiếng như L.Bourdonnais , A. McDonnell, A. Anderssen, I. Zukertort và nhiều cao thủ khác sử dụng. Đặc biệt trong số đó là công lao xây dựng gambit thuộc về Morphy, ông đã chứng minh trong thực tiễn về phương pháp lối chơi gambit có hiệu quả, trong đó phải kể tới lối chơi gambit của M. Chigorin, ông ta đã có sự mở rộng luận điểm về lối chơi gambit đó là: Khi chơi gambit cho cả quân trắng và quân đen, thường xuyên hoàn thiện các phương pháp tấn công và kể cả đòn phản công.
Việc phát triển các nguyên tắc lối chơi thế trận và việc hoàn thiện kỹ thuật phòng thủ vào cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20 đã làm giảm mạnh tính phổ biến của lối chơi gambit. Phương pháp chủ yếu của cuộc đấu tranh chống lại gambit là tạm thời trả lại lực lượng đã thí với mục đích chiếm lại quyền chủ động hoặc đơn giản hoá thế trận có lợi. Chẳng hạn 1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tc4 Tc5 4.b4 Txb4 5.c3 Ta5 6.d4 d6 7.0–0 Tb6 8.dxe5 dxe5 9.Hxd8+ Mxd8 10.Mxe5 Te6 và vv…
Từ giữa năm 1930 lối chơi gambit lại một lần nữa trở nên nổi tiếng và phổ biến, nhưng đã được hoàn thiện trên cơ sở lối chơi thế trận. Có vai trò cấp độ đầu tiên trong việc phát triển lý thuyết gambit phải kể đến công lao của Alekhine, người đã có sự dũng cảm tìm kiếm trong sự mạo hiểm khi tiến hành xem xét lại những tiền đề phức tạp của lối chơi thế trận. Vào năm 1940 bắt đầu thời kỳ phát triển mới trong việc phát triển gambit, trong đó có sự khác biệt rõ ràng là có sự tìm kiếm sáng tạo to lớn, sự hành động tương hỗ hài hoà của các quân (Khi làm việc này đối tượng tấn công có thể đa dạng khác nhau).
Nhiệm vụ chủ yếu của các gambit hiện đại là thay cho thí lực lượng để nhận ưu thế thế trận, bù đắp cho việc mất mát lực lượng trong cuộc chiến cờ vua phức tạp. Những VĐV cờ vua hiện đại đã có những đóng góp nhằm giải quyết nhiệm vụ này. Trên cơ sở xây dựng các gambit hiện đại. Gambit xuất hiện trong hàng loạt hệ thống gambit mới trong các khai cuộc kín hiện đại (chẳng hạn trong gambit Hậu, phòng thủ Slav, khai cuộc Catalan và trong các khai cuộc thời sự khác). G. Kasparov là người chơi gambit thông thạo và cổ vũ cho gambit.
