Thần đồng cờ vua là cụm từ chỉ những trẻ em chơi cờ vua tốt đến mức có thể thắng được kiện tướng và thậm chí cả đại kiện tướng quốc tế khi tuổi còn nhỏ. Cờ vua là một trong số ít các môn thể thao mà trẻ em có thể tranh tài một cách bình đẳng với người lớn. Khả năng chơi cờ tốt cũng là một trong những kĩ năng ở các thần đồng thật sự. Thần đồng cờ vua thường được kì vọng nhiều; một số sau này trở thành vô địch thế giới, số khác lại không có tiến bộ khi đã trưởng thành.

Một số thần đồng cờ vua thời trước có thể kể tới Paul Morphy (1837-1884) và José Raúl Capablanca (1888-1942). Cả hai đều có những trận thắng trước những đối thủ mạnh là người lớn khi mới 12 tuổi. Samuel Reshevsky (1911-1992) thì lại có những trận đấu biểu diễn đồng thời (thi đấu với nhiều đối thủ cùng lúc) khi mới 8 tuổi. Morphy sau trở thành vô địch thế giới không chính thức (trước khi có danh hiệu chính thức). Capablanca là vô địch thế giới, còn Reshevsky tuy không có danh hiệu chính thức nào nhưng luôn là kì thủ hàng đầu thế giới trong nhiều năm. Gần đây hơn, Bobby Fischer vô địch nước Mỹ khi mới 14 tuổi và đạt chuẩn Đại kiện tướng khi mới hơn 15 tuổi, lập kỉ lục thời đó.

Danh sách các đại kiện tướng trẻ nhất

Một thước đo thần đồng cờ vua là độ tuổi mà họ đạt được danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế. Chú ý rằng danh hiệu này mới chỉ có từ năm 1950 và trong những năm gần đây việc đạt được danh hiệu này càng dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều thần đồng cờ vua thời gian gần đây. Đó phần lớn do sự phát triển của khoa học công nghệ, với máy tính giúp việc học và tập luyện cờ vua nhanh hơn, chi phí di chuyển giảm và với Internet, giúp các kì thủ có thể tập luyện và chơi với các đấu thủ ngoại quốc, cũng như tham dự các giải đấu chất lượng ở nước ngoài

Các kỉ lục

Dưới đây là danh sách các kì thủ từng nắm giữ kỉ lục đại kiện tướng trẻ nhất. Tuổi ở đây là lúc họ đạt được chuẩn đại kiện tướng, chứ không phải chính thức có được danh hiệu, vì danh hiệu đại kiện tướng được phong chính thức tại các hội nghị của Liên đoàn cờ vua thế giới (FIDE)^[1].

Năm	Kì thủ	Quốc tịch	Tuổi
1955	Boris Spassky	Liên Xô	18 tuổi
1958	Bobby Fischer	Hoa Kỳ	15 tuổi, 6 tháng, 1 ngày
1991	Judit Polgar	Hungary	15 tuổi, 4 tháng, 28 ngày
1994	Péter Lékó	Hungary	14 tuổi, 4 tháng, 22 ngày
1997	Etienne Bacrot	Pháp	14 tuổi, 2 tháng, 0 ngày
1997	Ruslan Ponomariov	Ukraina	14 tuổi, 0 tháng, 17 ngày
1999	Bốc Tường Chí	Trung Quốc	13 tuổi, 10 tháng, 13 ngày
2002	Sergey Karjakin	Ukraina	12 tuổi, 7 tháng, 0 ngày

Dưới đây là danh sách các kì thủ đạt được danh hiệu đại kiện tướng trước tuổi 15^[2].

TT	Kì thủ	Quốc tịch	Tuổi
1.	Sergey Karjakin	Ukraina	12 tuổi, 7 tháng, 0 ngày
2.	Parimarjan Negi	Ấn Độ	13 tuổi, 4 tháng, 22 ngày
3.	Magnus Carlsen	Na Uy	13 tuổi, 4 tháng, 27 ngày
4.	Vi Dịch	Trung Quốc	13 tuổi, 8 tháng, 23 ngày[3]
5.	Bốc Tường Chí	Trung Quốc	13 tuổi, 10 tháng, 13 ngày
6.	Samuel Sevian	Hoa Kỳ	13 tuổi, 10 tháng, 27 ngày[4]
7.	Richárd Rapport	Hungary	13 tuổi, 11 tháng, 6 ngày[5]
8.	Teimour Radjabov	Azerbaijan	14 tuổi, 0 tháng, 14 ngày
9.	Ruslan Ponomariov	Ukraina	14 tuổi, 0 tháng, 17 ngày
10.	Wesley So	Philippines	14 tuổi, 1 tháng, 28 ngày[6]
11.	Étienne Bacrot	Pháp	14 tuổi, 2 tháng, 0 ngày
12.	Illya Nyzhnyk	Ukraina	14 tuổi, 3 tháng, 2 ngày[7]
13.	Maxime Vachier-Lagrave	Pháp	14 tuổi, 4 tháng[8]
14.	Péter Lékó	Hungary	14 tuổi, 4 tháng, 22 ngày
15.	Jorge Cori	Peru	14 tuổi, 5 tháng, 15 ngày [9]
16.	Hầu Dật Phàm	Trung Quốc	14 tuổi, 6 tháng, 16 ngày[10]
17.	Jeffery Xiong	Hoa Kỳ	14 tuổi, 6 tháng, 25 ngày[11]
18.	Anish Giri	Nga	14 tuổi, 7 tháng, 2 ngày[12]
19.	Yuriy Kuzubov	Ukraina	14 tuổi, 7 tháng, 12 ngày[13]
20.	Dariusz Świercz	Ba Lan	14 tuổi, 7 tháng, 29 ngày
21.	Nguyễn Ngọc Trường Sơn	Việt Nam	14 tuổi, 10 tháng
22.	Daniil Dubov	Nga	14 tuổi, 11 tháng, 14 ngày[14]
23.	Ray Robson	Hoa Kỳ	14 tuổi, 11 tháng, 16 ngày[15]
24.	Fabiano Caruana	Ý	14 tuổi, 11 tháng, 20 ngày[16]

Kì thủ nữ trẻ nhất đạt được danh hiệu đại kiện tướng (không phải danh hiệu thấp hơn là Đại kiện tướng nữ) là Hầu Dật Phàm, khi cô mới 14 tuổi 6 tháng 16 ngày^[17].

Top 37 Youngest Chess Grandmasters (4/2020)

No.	Fed	Player	Country	Age
1		Sergey Karjakin	Ukraine	12 years, 7 months, 0 days
2		Gukesh Dommaraju	India	12 years, 7 months, 17 days
3		Javokhir Sindarov	Uzbekistan	12 years, 10 months, 5 days
4		Praggnanandhaa Rameshbabu	India	12 years, 10 months, 13 days
5		Nodirbek Abdusattorov	Uzbekistan	13 years, 1 month, 11 days
6		Parimarjan Negi	India	13 years, 4 months, 22 days
7		Magnus Carlsen	Norway	13 years, 4 months, 27 days
8		Wei Yi	China	13 years, 8 months, 23 days
9		Raunak Sadhwani	India	13 years, 9 months, 28 days
10		Bu Xiangzhi	China	13 years, 10 months, 13 days
11		Samuel Sevian	United States	13 years, 10 months, 27 days
12		Richárd Rapport	Hungary	13 years, 11 months, 6 days
13		Teimour Radjabov	Azerbaijan	14 years, 0 months, 14 days
14		Ruslan Ponomariov	Ukraine	14 years, 0 months, 17 days
15		Nihal Sarin	India	14 years, 1 month, 1 day
16		Awonder Liang	United States	14 years, 1 month, 20 days
17		Wesley So	Philippines	14 years, 1 month, 28 days
18		Etienne Bacrot	France	14 years, 2 months, 0 days
19		Illya Nyzhnyk	Ukraine	14 years, 3 months, 2 days
20		Maxime Vachier-Lagrave	France	14 years, 4 months, 6 days
21		Peter Leko	Hungary	14 years, 4 months, 22 days
22		Jorge Cori	Peru	14 years, 5 months, 15 days
23		Hou Yifan	China	14 years, 6 months, 16 days
24		Jeffery Xiong	United States	14 years, 6 months, 25 days
25		Anish Giri	Russia	14 years, 7 months, 2 days
26		Yuriy Kuzubov	Ukraine	14 years, 7 months, 12 days
27		Bogdan-Daniel Deac	Romania	14 years, 7 months, 27 days
28		Dariusz Swiercz	Poland	14 years, 7 months, 29 days
29		Alireza Firouzja	Iran	14 years, 8 months, 2 days
30		Aryan Chopra	India	14 years, 9 months, 3 days
31		Nguyen Ngoc Truong Son	Vietnam	14 years, 9 months, 22 days
32		Kirill Shevchenko	Ukraine	14 years, 9 months, 23 days
33		Arjun Erigaisi	India	14 years, 11 months, 13 days
34		Daniil Dubov	Russia	14 years, 11 months, 14 days
35		Ray Robson	United States	14 years, 11 months, 16 days
36		Fabiano Caruana	Italy	14 years, 11 months, 20 days
37		Yu Yangyi	China	14 years, 11 months, 23 days

Chú thích