– Ở ván cuối giải cờ vua Dubai gặp Alan Pichot, Quang Liêm thắng kịp thời để bảo vệ danh hiệu Siêu đại kiện tướng. Quang Liêm có thể bước ngoặt ván đấu không?

– Tôi đã thí chất (xe đổi tượng) với bù đắp là một tốt và thế cờ chủ động hơn nhờ hai tượng thông thoáng. Sau khi thí chất, tôi nghĩ thế cờ cân bằng hoặc ưu nhẹ cho Trắng, nhưng chơi bên Đen dễ hơn. Pichot không có sai lầm quá lớn, nhưng với việc phòng thủ bị động làm thế cờ của anh ấy suy yếu dần. Có lẽ sai lầm bước ngoặt của Pichot là nước 42.Rg3 (lẽ ra nên chơi 42.Rf4).

Pichot sai lầm với 42.Rg3. Nước cờ này cho phép tượng đen lên f5 để kiểm soát đường chéo b1-h7. Trắng buộc phải đổi xe lấy tượng.

Từ đó tôi đã lấy lại được chất và có thế tấn công. Thế cờ tàn sau đó tượng trái màu, nhưng hai bên đều còn xe và có tốt thông nên khá phức tạp. Tượng của tôi tích cực kiểm soát đường chéo lớn a8-h1 nên vừa hỗ trợ được tốt cột d và g tiến xuống phong cấp, vừa ngăn được tốt cột a và b bên Trắng.

– Quang Liêm hài lòng và tiếc nuối với ván cờ nào nhất ở Dubai Mở rộng?

– Ván hài lòng nhất của tôi là ván cuối với Pichot. Với tình thế buộc phải thắng mới có thứ hạng cao tại giải, tôi đã làm tốt cả về chuyên môn và tâm lý nên đạt được kết quả mong muốn.

Còn tiếc nuối nhất có lẽ là ván 7 với Yeoh Li Tian (Malaysia). Ván này có thế trận hoàn toàn cân bằng trong phần lớn thời gian, nhưng tôi tận dụng được một ít sai lầm của đối thủ và dần tích luỹ được ưu thế thắng. Đến nước thứ 92 (sau khoảng bốn tiếng 30 phút thi đấu), tôi mắc sai lầm lớn. Có lẽ do mệt mỏi và áp lực thời gian, tôi để tuột mất chiến thắng đó. Nếu có thêm được nửa điểm từ ván đầu này, tôi đã có thể vô địch.

Quang Liêm (trái) về thứ ba giải cờ vua Dubai. Anh bằng điểm nhà vô địch (bảy điểm) nhưng kém chỉ số phụ.

– Gần đây Quang Liêm chủ yếu sử dụng khai cuộc 1.e4. Điều gì khiến bạn thay đổi như vậy và những kết quả thử nghiệm có đúng ý muốn của Quang Liêm không?

– Khoảng năm 2008 khi là Đại kiện tướng với Elo trên 2500, tôi thử chơi 1.e4 một thời gian nhưng không thành công lắm. Đến đầu năm 2018, tôi cảm thấy nên đa dạng lối chơi ở khai cuộc để có thể tiến lên trình độ cao hơn (từ năm 2009-2018 tôi chủ yếu chơi 1.d4, 1.c4 hoặc 1.Nf3). Trong các giải từ năm 2018-2019 tôi thường trộn lẫn 1.e4 với 1.d4, 1.c4 hoặc 1.Nf3. Tôi cảm thấy khi học khai cuộc 1.e4, tôi sẽ hiểu biết hơn về thế trận và trở thành một kỳ thủ toàn diện hơn.

Đó cũng là động lực của tôi khi chơi cờ, chứ không phải giải thưởng hay danh tiếng. Niềm vui được thi đấu và cảm thấy rằng tôi học được thêm một vài điều qua mỗi giải hay mỗi ván đấu mới quan trọng. Vì thế, tôi luôn tâm niệm không cần quá coi trọng điểm số Elo tức thời. Tôi phải tìm cách để chơi tốt hơn, khi đó Elo và các danh hiệu sẽ tự đến. Về kết quả của những thử nghiệm này, trong hai giải mở ở UAE tôi làm khá tốt. Trong chín ván cầm quân trắng, tôi đã chơi 1.e4 bảy ván, thắng năm và hoà hai. Tôi dự định tiếp tục thử nghiệm lối chơi này (và một số khai cuộc mới cho bên Đen) trong các giải tới.

– Lịch đấu sắp tới của Quang Liêm ra sao?

– Từ 12/5 đến 19/5, tôi đấu cờ nhanh và cờ chớp tại IMSA Elite Mind Games (Đại hội thể thao trí tuệ thế giới) ở Trung Quốc. Từ 6/6 đến 16/6, tôi đấu cờ tiêu chuẩn và cờ chớp tại Giải vô địch châu Á cũng ở Trung Quốc. Cuối tháng sáu và đầu tháng bảy, có thể tôi sẽ dự một hoặc hai giải cờ hàng đầu ở Mỹ. Tháng chín tôi có World Cup cờ vua, tháng 10 là Grand Swiss và tháng 11 là SEA Games. Mục tiêu của tôi vẫn là tập trung chơi tốt từng ván, khắc phục một số nhược điểm để tránh lặp lại những sai lầm như gần đây.

Quang Liêm đứng trước lịch đấu bận rộn. World Cup cờ vua là giải đấu lớn bậc nhất còn Grand Swiss là thể thức mới quy tụ 100 kỳ thủ giỏi nhất.

– Gần đây Quang Liêm theo học chứng chỉ tài chính CFA. Người hâm mộ quan tâm liệu Quang Liêm có chuyển sang ngành tài chính và coi cờ vua là thú vui giải trí không?

– Hiện nay cờ vua vẫn là đam mê lớn và là sự quan tâm hàng đầu của tôi. Trong năm nay tôi cũng có rất nhiều giải quan trọng, cần tập trung tối đa. Tôi chưa có ý định làm việc trong ngành tài chính, nên tạm thời không ưu tiên việc học CFA bằng các giải cờ vua trên.

– Vua cờ Magnus Carlsen vừa vô địch siêu giải Shamkir thuyết phục với hai điểm nhiều hơn á quân. Quang Liêm đánh giá sao về màn trình diễn đó?

– Chức vô địch Shamkir với hiệu quả thi đấu (rating performance) 2.991 chắc chắn là một trong những màn trình diễn thành công và thuyết phục nhất của Carlsen từ trước đến nay. Điều đó cho thấy Carlsen vẫn là kỳ thủ giỏi nhất thế giới về mọi phương diện trong lịch sử cờ vua.

Cũng như Carlsen (trái), Quang Liêm cảm thấy kỳ lực đang được cải thiện. Nhưng anh cần thời gian để đạt cột mốc Elo mới. Mục tiêu trước mắt của Quang Liêm là Elo 2.750. Elo tức thời của anh là 2.704.

Carlsen đang dần đạt lại đỉnh cao Elo anh ấy đã từng đạt trước đây. Giai đoạn 2014-2015 là thời gian Carlsen hoàn toàn thống trị thế giới cờ vua với chức vô địch ở hầu hết giải đấu anh tham gia. Khoảng cách Elo của anh với các kỳ thủ khác có lúc lên đến gần 100 điểm. Nhưng, từ khoảng nửa cuối năm 2015, Elo Carlsen dần tuột xuống và năm 2018 chỉ còn hơn Caruana vài điểm Elo. Bây giờ khoảng cách lại bắt đầu được nới rộng ra.

Điều thú vị là, tôi từng đọc trong một cuộc phỏng vấn, có phóng viên hỏi Carlsen điều gì đã dẫn đến sự sụt giảm Elo này. Carlsen trả lời anh ấy cũng không biết, anh ấy cảm thấy hiểu biết về cờ của anh ấy tốt hơn giai đoạn 2014-2015, nhưng kết quả thi đấu lại không tốt bằng lúc trước. Tôi liên hệ bản thân và thấy điều tương tự. Hiện tượng xảy ra với Carlsen cho thấy rằng phong độ bị ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố, và không phải lúc nào kết quả cũng phản ánh đúng công sức bỏ ra. Ví dụ, tôi cảm thấy hiểu biết chuyên môn của tôi hiện nay vượt xa năm 2013, nhưng mức Elo hiện nay của tôi chỉ ngang hoặc thậm chí thấp hơn trước. Có thể do vấn đề thể lực hoặc tâm lý làm tôi mắc sai sót trong những thời điểm quyết định. Vì vậy, tôi tin rằng khi cải thiện được những vấn đề này, tôi sẽ nhanh chóng đạt được cột mốc Elo mới.

Xuân Bình