Chủ nhà Trung Quốc đứng đầu bảng tổng sắp huy chương ASIAD kể từ năm 1982, tức tròn 40 năm trải suốt chiều dài 10 kỳ Á vận hội. Tại kỳ đại hội diễn ra cách đây 5 năm ở Indonesia, Trung Quốc giành tổng cộng 132 HCV, nhiều gần gấp 2 lần đoàn xếp thứ nhì Nhật Bản với chỉ 75 HCV. Tại Asian Games Hàng Châu lần này, chủ nhà Trung Quốc được dự báo tiếp tục thống trị thể thao châu lục khi có trong tay những nhà thể thao số 1 thế giới. Một trong số đó là Đại kiện tướng cờ vua Hou Yi-fan.
“Kỳ hậu” Hou Yi-fan
Cờ vua nam thế giới nhiều năm qua lưu danh “kỳ vương” Magnus Carlsen, người duy nhất sở hữu Elo trên 2.800 ở cả 3 thể loại tiêu chuẩn, nhanh và chớp nhoáng. Trong khi đó, “kỳ hậu” Hou Yi-fan (Hầu Dật Phàm) là người xô đổ hầu hết mọi kỷ lục khi cờ vua mở rộng sân chơi cho phái nữ từ những năm 1920.
Vị trí số 1 còn gây nhiều tranh cãi khi đánh giá của giới chuyên môn còn phân vân giữa Vera Menchik, người 7 lần vô địch thế giới cùng 21 lần vô địch nước Anh với Judith Polgar, nữ kỳ thủ Hungary sở hữu Elo cao nhất trong lịch sử (2.753) cũng như không có đối thủ trong 26 năm, chỉ thiếu danh hiệu vô địch thế giới để trở thành kỳ thủ vĩ đại nhất. Trong khi đó, vị trí số 2 đã nghiễm nhiên thuộc về Hou Yi-fan.
Kỳ hậu Hou Yi-fan mơ giành HCV trên quê nhà Hàng Châu. (Ảnh: FIDE)
Xếp thứ 13 trong danh sách những nhà vô địch cờ vua nữ thế giới, Hou Yi-fan là kỳ thủ trẻ nhất nắm giữ vị trí số 1 thế giới và cũng là kỳ thủ nữ trẻ nhất đạt chuẩn đại kiện tướng khi mới 14 tuổi 6 tháng 2 ngày. Trước đó, cô bé 12 tuổi Hou Yi-fan là VĐV trẻ nhất tham gia Giải Vô địch cờ vua nữ thế giới do FIDE tổ chức năm 2006 tại Nga. Cô là nhà vô địch Giải Cờ vua toàn Trung Quốc 2007 khi mới 13 tuổi. Hou Yi-fan trở thành nhà vô địch trẻ nhất trong lịch sử cờ vua thế giới (cả nam và nữ) sau khi đánh bại đồng hương Ruan Lofei trong trận chung kết Giải Vô địch cờ vua nữ thế giới 2010 khi cô tròn 16 tuổi.
Cho đến nay, Hou Yi-fan đã 4 lần giành ngôi vô địch cờ vua nữ thế giới (2010, 2011, 2013, 2016). Cô vượt qua Judit Polgar để nắm giữ vị trí số 1 trên bảng xếp hạng FIDE lần đầu tiên vào tháng 3-2015 và chỉ một lần rời vị trí này khi Polgar đòi lại ngôi đầu vào tháng 8-2015. Hou Yi-fan là kỳ thủ nữ thứ 3 – sau Judit Polgar và Humpy Koneru – sở hữu hệ số Elo vượt quá 2.600, cao nhất là 2.686 vào tháng 3-2015 và hiện là 2.624.
Chưa từng để lại điều tiếng gì kể cả trong lẫn ngoài sàn đấu, Hou Yi-fan là niềm tự hào của cờ vua Trung Quốc. Quốc gia này đã sản sinh nhiều nhà vô địch nữ nhất trong lịch sử cờ vua thế giới, ngoài Hou Yi-fan còn có Xie Jun (Tạ Quân, vô địch thế giới 1991, 1999), Zhu Chen (Chư Thần, 2001), Xu Yu-hua (Hứa Dục Hoa, 2006), Tan Zhongyi (Đàm Trung Di, 2017), Ju Wen-jun (Cư Văn Quân, 2018, 2019, 2020).
Năm 2020, Hou Yi-fan được bổ nhiệm làm giáo sư tại Trường Đại học Thâm Quyến. Nữ giáo sư trẻ nhất trong lịch sử ngôi trường danh tiếng này từng theo học Khoa Quan hệ quốc tế tại Bắc Kinh, được trao học bổng Rhodes để theo học Khoa Chính sách công tại Đại học Oxford. Quê nhà ở Giang Tô nhưng mới đây, cô quyết định chuyển về cư trú hẳn ở Hàng Châu và tràn trề cơ hội đăng quang ngay tại quê mới khi góp mặt trong thành phần tuyển cờ vua Trung Quốc dự ASIAD 19.
