Khác với rất nhiều đồng nghiệp, Lương Trọng Minh chính thức đến với cờ rất muộn, khi đang là một sinh viên chuyên ngành cơ khí ô tô tại Liên Xô và tham gia sinh hoạt tại CLB cờ vua sinh viên mang tên “Chim báo bão”. Cơ duyên đưa chàng sinh viên Việt Nam ấy thụ giáo một bậc thầy lão luyện, HLV Vladimir Vloxin, người đã giúp anh hiểu rành rẽ căn nguyên tạo nên thành công của cờ vua Xô Viết – đấy là nền tảng lý thuyết cực kỳ hùng mạnh đã được “soi sáng” bằng thực tiễn. Với sự cần cù khám phá, học hỏi, nghiên cứu và thiên tư về cờ, Lương Trọng Minh tiến bộ rất nhanh, trở thành một kỳ thủ ưu tú trong CLB, tham gia thi đấu các giải sinh viên, phong trào và mau chóng đạt đẳng cấp dự bị kiện tướng của Nga.

Năm 1985, tốt nghiệp ĐH, Lương Trọng Minh về nước với hành trang khoảng gần… 40kg sách, đa số là những tài liệu về cờ. “Thời ấy sách vở về cờ vua ở VN hiếm lắm, tôi vốn mê sách, nên cố công sưu tầm, tích cóp, xem đấy như một thứ tài sản quý cho nghiệp cờ của mình sau này”, ông tâm sự. Đam mê cờ, nhưng ngay sau giải vô địch toàn quốc lần đầu tiên tham gia (1986, xếp hạng 5 quốc gia), Minh dằn lòng đưa ra quyết định sớm kết thúc nghiệp VĐV khi phát hiện ra sức khỏe không đảm bảo đáp ứng cho những giải đấu có mật độ cao và khắc nghiệt. Nhưng không lẽ để tâm huyết của mình trôi theo dòng nước? Lương Trọng Minh đi tới quyết định thứ 2 vô cùng quan trọng trong đời: Trở thành một HLV cờ vua chuyên nghiệp.

Dưới sự đào luyện bài bản của thầy Minh, rất nhiều học trò của ông sau này đã thành danh, như ĐKT Bùi Vinh (cựu tuyển thủ QG), Hoàng Thanh Sơn, rồi tài năng xuất sắc của làng cờ Lê Thanh Tú (HCĐ giải trẻ thế giới năm 1999). Chính ông là HLV Việt Nam đầu tiên thực hiện bước đột phá trong công tác nghiên cứu một giáo trình giảng dạy riêng cho các kỳ thủ VN từ cấp độ cơ bản cho tới nâng cao, thậm chí biên soạn cả kế hoạch huấn luyện được Hội đồng chuyên môn của Liên đoàn cờ vua Singapore chọn (vượt qua rất nhiều “đối thủ” đến từ trường phái cờ vua Nga), làm giáo trình huấn luyện ĐTQG nước này trong thời gian Lương Trọng Minh được mời dạy tại Học viện cờ vua châu Á của ông Ignatius Leong.

Nhờ những đóng góp không ngừng nghỉ cho cờ vua, đặc biệt trong công tác huấn luyện và nghiên cứu, Lương Trọng Minh đã vinh dự trở thành người Việt Nam đầu tiên được cấp bằng FIDE trainer – HLV đẳng cấp thế giới do FIDE công nhận.

Sống khỏe với nghiệp cờ

Số đông các HLV, VĐV tài năng trong làng cờ VN vẫn thuộc diện… nghèo. Nhiều người quan niệm rằng “nếu chỉ gắn bó với nghiệp cờ thôi thì rất… khó sống”, ông nghĩ sao? Lương Trọng Minh lắc đầu: “Đấy là một quan điểm sai lầm. Đúng là điều kiện cho các HLV, VĐV cờ ở VN chưa tương xứng với tiềm năng phát triển. Nhưng nếu có một cách nghĩ, cách làm thực sự theo hướng chuyên nghiệp thì mọi thứ có thể được giải quyết. Cá nhân tôi quan niệm, đã theo nghiệp cờ thì phải sống được và sống khỏe với cờ!”.

Năm 1988, với sự giúp đỡ của ông Nguyễn Văn Giảng ở Viện Khoa học TDTT, Lương Trọng Minh cho xuất bản cuốn sách cờ vua (dịch) đầu tiên với tên gọi “Học chơi cờ vua”. Điều đáng ngạc nhiên ở chỗ, ngay từ thời điểm ấy, ông đã táo bạo ấn bản tới 3 vạn cuốn và được đông đảo độc giả đón nhận. Tới nay, tác phẩm đầu tay ấy của ông đã được tái bản tới lần thứ 8!

Kể từ thành công ấy, việc nghiên cứu, biên dịch và tổng hợp lý thuyết cờ vua với Lương Trọng Minh không chỉ còn là một niềm vui thích đơn thuần mà còn là phương tiện để rèn kỹ năng ngoại ngữ, kèm theo khát vọng được chia sẻ những kinh nghiệm, sự tâm đắc của mình trong nghiệp cờ cho đông đảo đồng nghiệp, người yêu cờ khắp cả nước. Tới thời điểm hiện tại, Lương Trọng Minh đã là tác giả của khoảng 20 đầu sách về cờ vua, nhiều tác phẩm trong số ấy là “sách gối đầu giường” của không ít HLV, VĐV cờ VN.

Đầu năm 2008, công ty cờ vua tư nhân mang tên Vietchess do Lương Trọng Minh làm giám đốc được khai sinh. “Ý tưởng thành lập một công ty kinh doanh dịch vụ về cờ được nảy sinh trong thời gian tôi giảng dạy tại Học viện cờ vua châu Á (tại Singapore). Đất nước họ chỉ có vài triệu dân mà có tới 6 công ty về cờ, tất cả đều “sống được”, vậy thì tại sao Việt Nam lại không thể?”, cựu TTK của LĐ cờ VN tâm sự với người viết. Để sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, thử thách của kinh tế thị trường, Vietchess được ra đời với rất nhiều lĩnh vực khác nhau (mở lớp học tại chỗ hoặc theo nhu cầu, đáp ứng mọi trình độ; tổ chức các giải đấu, sự kiện cờ vua trong nước và quốc tế; kinh doanh trang thiết bị phục vụ cho môn cờ…), trụ sở đặt tại khu thể thao Mỹ Đình, HLV lấy từ nguồn các cựu VĐV nổi tiếng hoặc sinh viên tốt nghiệp trường ĐHTDTT Bắc Ninh.

“Nhu cầu được rèn luyện các môn thể thao trí tuệ như cờ vua, cờ tướng, cờ vây tại Việt Nam là rất lớn. Vấn đề ở chỗ làm sao có thể đáp ứng một cách tốt nhất, vừa để đáp ứng mục tiêu kinh doanh, vừa để góp thêm phần khai thác “mỏ nhân tài” cờ của đất nước nói chung và Hà Nội nói riêng”, Lương Trọng Minh bộc bạch.

Hiện nay, Vietchess đã ký hợp đồng với hàng loạt Trường phổ thông ngoài công lập hoặc trường quốc tế trên địa bàn Hà Nội, cử các HLV và lập chương trình giảng dạy chi tiết, danh tiếng ngày càng được khẳng định. Thành công ấy trước hết đến từ bầu nhiệt huyết của vị giám đốc – HLV – cựu tổng thư ký Liên đoàn cờ VN Lương Trọng Minh!

KỲ QUÂN